Bir Sırp Filmi ve TİB: Eşeğin Aklına Karpuz Kabuğu Getirmek

Birçoğunuzun çok iyi bildiği bir fıkradır aslında.

Okyanus’un ortasında bulunan gemi batmak üzeredir ve kaptanın tüm çabalarına karşın yolcular gemiyi terk edip denize atlamaya yanaşmamaktadır. Kaptan umutsuz bir biçimde geri dönerken tayfalardan biri yolcuları denize atlamaya ikna edebileceğini söyleyerek kaptandan izin ister. Kaptan 5 dakika sonra bir de ne görsün bütün yolcular  birer birer denize atlamaktadır. Kaptan tayfayı yanına çağırır:

–  Yahu ne dedin onlara? Ben o kadar şey söyledim kıllarını bile kıpırdatmadılar.

– İngilizlere “Sizin gibi soylu insanların batan bir gemide bulunması hiç yakışık almaz” dedim. Amerikalılara deniz suyunun cilde ne kadar yararlı olduğunu anlattım

Kaptan dayanamayıp sorar: “Peki Türklere ne dedin de denize atlamaya ikna ettin onları”

Tayfa gülümser: “Bu saatten sonra denize girmenin artık yasak olduğunu…”

Şimdi gelelim neden böyle bir fıkrayla konuya girdiğimize… Geçtiğimiz hafta TİB (Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı) Öteki Sinema internet sitesinde yayınlanan bir eleştirisini sakıncalı bularak yayından kaldırılmasını istedi. TİB’in sakıncalı bulduğu eleştiriye konu olan film ise çoğu kişinin belki daha önce adını bile duymadığı bir film olan Aleksandar Radivojevic’in senaryosunu yazdığı, Srdjan Spasojevic’in yönetmenliğini üstlendiği “Srpski Film” (Bir Sırp Filmi) idi.

Film,  emekliye ayrılmış eski bir porno film yıldızı olan Milos’a son kez bir  filmde oynaması için reddedemeyeceği bir teklifin gelmesiyle başlıyor. Emekli yıldız emeklilik yaşamından aslında memnun olsa da hem ailesinin geleceğini güvence altına almak ve oynayacağı filmin bir “sanat filmi” olduğunun söylenmesi üzerine teklifi kabul eder. Fakat filmin çekimine başlandıktan sonra aslında filmin bir sanat filmiyle hiçbir ilgisi olmadığını; nekrofili, pedofili gibi unsurları da içeren sapık bir porno filmi olduğunu anlaması uzun sürmeyecektir. Fakat Milos  bazı şeyler için artık çok geç kalmıştır…

TİB’in  (Bir Sırp Filmi) Eleştirisine Sansürü Ters Tepti!

Konusundan da anlaşılacağı gibi Bir Sırp Filmi Türk toplumu açsından son derece itici ve rahatsız edici ögeler barındırıyor, yani toplum açısından zararlı etkileri olabilir. Fakat yasal açıdan bakılacak olursa TİB’in doğrudan sansür uygulayabilme gibi bir yetkisi bulunmuyor. Ancak böyle durumlardaki sitelere bir yazı göndererek sakıncalı bulduğu içeriğin kaldırılmasını istiyor,  isteklerinin yerine getirilmemesi durumunda yasal yollara başvurabileceğini söyleyerek site sahiplerine bir nevi gözdağı veriyor. Karşısında maddi kaynakları bol, devlet gücünü arkasına almış bir kurumu gören site sahibi ise el mahkum istenileni yerine getirmek zorunda kalıyor.

Fakat bu sefer TİB baltayı taşa vurmuş gibi görünüyor. Birçok internet sitesinde Bir Sırp Film’i filminin eleştirisine yapılan sansür haber konusu olunca, daha önce filmin adını duymayan birçok insan bile filmden haberdar oldu ve hatta hatta filmi merak bile edip internette aramaya başladı. Kendi üyesi olduğum torrent sitesinde bile bu kadar yaygaradan sonra filmin torrenti çoktan yerini almış, yani birçok üyenin indirip izlemesine hazır hale gelmişti. Sansür kararı hakkındaki haberlerin altındaki yorumlarda bile birçok kullanıcı filmi merak ettiğini ve nasıl izleyebileceğini sormaya başladı bile.

TİB aslında eleştiriye sansür getirdiğini sanırken amiyane tabirle eşeğin aklına karpuz kabuğunu getirmiş oldu. Zira sansüre konu oluşturan eleştiri yazısı tam 1.5 yıl önce yayınlanmış, belki de yazarının bile çoktan unuttuğu bir yazı olmuştu. Kaldı ki ötekisinema.com yazarlarından Onur Atay’ın film hakkındaki eleştirisine bakacak olursak filmi tavsiye etmek bir yana tam tersine bu filmi izlemeyin diyor:

İzlerken bir anda polisin içeri girip hepimizi tutuklayacağını düşündüm denecek kadar tehlikeli. Çekiminden ziyade izlenmesi bile çoğu yerde suç sayılabilecek bu film ya gerçekten de yaratıcılarının atıf yaptığı gibi sansüre başka bir boyut getirecek, ya da biz yeni bir “Cannibal Holocaust” yaratmış olacağız. İyi seyirler demek istiyorum, ama diyemiyorum.

Anlaşılan o ki TİB internet çağının gerçeklerini ya da Türk insanını tam olarak kavramamış görünüyor. Farkındalar mı bilmem ama bir filmin reklamı bu kadar iyi yapılamaz, bir insanda bu kadar büyük merak uyandırılmazdı. Hani reklamın iyisi kötüsü olmaz derler ya, TİB ücretsiz olarak filmin reklamını yapmış oldu. İşin çok daha trajikomik olan yanı nedir diye soracak olursanız, eleştirisi sansüre uğrayan filmin kendisinin ise yasak olmaması! Evet, filmin kendisi resmi olarak şu anda yasak değil!

Sansüre konu olan yazı siteden ihtiyati olarak kaldırıldı ama şimdi çok daha fazla okuyucuyla buluşabileceği çok daha büyük bir sosyal platforma, Facebook ortamına çoktan taşındı bile. E siz söyleyin şimdi, TİB’in yaptığı eşeğin aklına karpuz kabuğu getirmek değildir de nedir?